357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu mülga Konsolide metin
271 gereği itiraz hakkındaduruşma yapılmaksızın karar verilecek, gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısıve sonra müdafi veya vekil dinlenecektir. “İtiraz yerinde görülürse merci, aynızamanda itiraz konusu hakkında da karar verir.” Burada en önemli mesele, itirazkonusunun kapsamının ne olacağıdır. Zirâ serî muhakeme usûlünde şüpheliye ilkderece mahkemesi huzurunda iddialara cevap hakkı, ilk derece mahkemesine desavcılığın belirlediği yaptırımı değiştirme hakkı tanınmamaktadır. Gerçekten deilk derece mahkemesinin yapmış olduğu inceleme sadece serî muhakeme usûlüşartlarının oluşup oluşmadığı, dolayısıyla şüpheliye usûlüne uygun birbildirimde bulunularak, yine usûle uygun bir şekilde serî muhakeme usûlüteklifi yapılıp yapılmadığı ve bir kabul beyanında bulunulup bulunulmadığınıdenetlemekten ibârettir. Birinci derece Mahkemesinin verdiği kararın itirazüzerinde ikinci derece mahkemesinde hangi kapsamda inceleneceğine dair birhüküm CMK m. İlk derece mahkemesinin sahip olmadığıesasa ilişkin inceleme yetkisinin ikinci derece mahkemesinde yapılacak kanunyolu incelemesinde vuku bulup bulmayacağı belirsizdir.Tüm bunların yanındaMerciin, itiraz üzerine verdiği kararları kesmostbet (CMK m. 271/4). F)Kanuni hakim güvencesi ve anayasal yargı yetkisi yönünden;Savcı, TCK m. 61/1’de belirtilen hususları göz önünde bulundurarak, suçunkanunî tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceğitemel cezadan yarı oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirler.Dördüncü fıkra uyarınca sonuç olarak belirlenen hapis cezası Cumhuriyet savcısıtarafından, koşulları bulunması hâlinde TCK m. 50’ya göre seçenek yaptırımlaraçevrilebilir veya 51. Bu maddeye göre belirlenenyaptırımlar hakkında, Cumhuriyet savcısı tarafından, koşulları bulunmasıhâlinde 231. Bu madde kapsamında yaptırımuygulanması, güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasına engelteşkil etmez.
Yukarıda açıklandığı üzere, 6527 sayılı Bazı Kanunlarda DeğişiklikYapılması Hakkında Kanunun 24. Maddesi ile 6428 sayılı Kanunun geçici 1.maddesine eklenen (3) numaralı fıkrası, Anayasa’nın 2., 10. Maddelerineaykırı olduğundan iptali gerekir. İhale dokümanı ile sözleşmede, ihaleden ve sözleşmenin imzalanmasındansonra değişiklik yapılarak işlerin yapılan değişikliklere göre yürütülmesi,ihaleye girip istekli olanlardan, üzerine ihale yapılan istekliye ayrıcalık tanınmasısonucunu doğurduğu için, iptali istenen düzenleme Anayasa’nın 10. Maddesindekikanun önünde eşitlik ilkesine de aykırıdır. Yukarıda yer verilen Yargıtay kararlarında vurgulandığı üzere, builkelere göre sözleşme yapıldığı andaki gibi aynen uygulanmalıdır. Başka birdeyişle, sözleşme koşulları borçlu için sonradan ağırlaşmış, edimler dengesi sonradan çıkan olaylarnedeni ile değişmiş olsa bile borçlu sözleşmedeki edimini aynen ifa etmelidir.Bu bağlamda sözleşmeye bağlılık ilkesi, hukuki güvenlik, doğruluk, dürüstlükkuralının bir gereği olarak sözleşme hukukunun temel ilkesini oluşturmaktadır.Sözleşmeler durumun değişmeyeceği şartlar altında yapılmaktadır. Maddesinde ise sözleşmeimzalandıktan sonra, sözleşme bedelinin aşılmasının hiçbir şekilde mümkünolmadığı kurallaştırılmıştır. Sadece sözleşmenin, işin yapılma veya teslimyerinde ve ayrıca işin süresinden önce yapılması veya teslim edilmesi kaydıylaişin süresi ve bu süreye uygun olarak ödeme planında değişiklik yapılabilmesiöngörülmüştür. Şu hâlde,özel hayatının gizliliğinin ihlâl edildiğini iddia eden bir kişi, erişiminengellenmesi tedbiri uygulanması için önce doğrudan Başkanlığa müracaat edecek,daha sonra ise Başkanlığa yaptığı bu talebini yirmidört saat içerisinde sulhceza mahkemesinin onayına sunacaktır. Sulh ceza hâkimi ise bu talebe karşı ikitürlü karar verebilecektir; ya kişinin talebini uygun görüp, daha önceBaşkanlık tarafından ilgili içeriğe konulan erişimin engellenmesi tedbirinionaylayacak ve kararını doğrudan Başkanlığa gönderecek ya da talebi uygungörmeyip reddedecek ve böylece daha önce Başkanlığın verdiği erişiminengellenmesine yönelik tedbir kararı kendiliğinden kalkmış olacaktır.
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında, üçüncü kişilerle merkez adınahukuki işlemler yapabilme şube olmak için yeterli sayılmaktadır. Buna göre,şubenin ve dolayısıyla şube personelinin üçüncü kişilerle yaptığı hukukiişlemlerden ve bu işlemin sonuçlarından merkez sorumludur ve şube personelininşahsi kusuru merkezin sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. Buşartlar altında yasakoyucu, orman kadastro komisyonları tarafından hazırlanantutanak ve haritalara karşı dava açma süresini altı aydan otuz güne düşürmüş veilan süresi (otuz gün) içinde dava açılmaması halinde tutanak ve haritalarınkesinleşmesini öngörmüştür. Ormanlarise ağaç türlerine göre belirli bir rakımdan/yükseklikten sonra yetişmekte veburalarda genellikle yine Anayasal koruma altında olan orman köylüleriyaşamaktadır. Hakemler, hakem değerlendirme formunu gerçeğe uygun bir şekilde doldurmak ve bilimsel değerlendirmede bulunmakla yükümlüdür. Makaleler editörler tarafından adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesine yollanır.
Bu itibarla, 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması HakkındaKanunun 24. Maddesi ile değiştirilen 6428 sayılı Kanunun geçici 1. Maddesininbirinci fıkrasının ikinci cümlesindeki “… ve 4 üncü maddesinin dokuzuncufıkrası …” ibaresi, 6428 sayılı Kanunun 4. Maddesinin dokuzuncu fıkrasınıniptaline ilişkin yukarıda yer verilen gerekçelerle Anayasa’nın 2., 10. Ortada hukuken geçerli olabilecek hiçbir sebep yok iken, “süreci devameden ihaleler ile sözleşmesi imzalanmış işler” de üst hakkı sözleşmesiüzerinden değişiklikler yapılması “sözleşmeye bağlılık ilkesi” ilebağdaşmamanın yanında adil ve hakkaniyete uygun olmadığı ve kamu yararıölçütüyle de bağdaşmadığı için Anayasa’nın 2. Maddesindeki hukuk devleti ilkesineaykırılık oluşturmaktadır.
Şehir HastaneleriProjelerine istekli olarak teklifte bulunanlar, mevcut idari ve teknikşartnamelere göre teklifte bulunmuşlardır. Temel maliyet bileşenlerinden biriolan tahsis edilecek Hazine arazisinin kapsamına dayalı alanı ile tahsis süresideğiştiğinde, teklif edilen bedelin de değişeceğini kabul etmek gerekir. Bubağlamda, ihale yapıldıktan sonra ihalede teklif edilen bedeli değiştirecekdeğişiklikler yapılması, ihalede rekabeti ortadan kaldıran ve üzerine ihaleyapılan istekliye ayrıcalık tanıyan bir işlev görmektedir. 5651 sayılı Kanunda 6518 sayılı Kanunlaöngörülen değişikliklerle birlikte; “İçeriğin yayından çıkarılması ve erişiminengellenmesi” kenar başlıklı 9. Madde ile kişilik haklarının ihlâli halindeerişim engelleme ve içeriğin yayından çıkarılması prosedürüöngörülmüşken, “Özel Hayatın Gizliliği Nedeniyle İçeriğe ErişiminEngellenmesi”başlıklı 9/A maddesi ile de, erişim engellemelerde doğrudan TelekomünikasyonİletişimBaşkanlığı’nı(TİB) ve TİB Başkanı’nı yetkili kılan bir süreç getirilmiştir. Görüldüğügibi, maddede “Tabiî hâkim” veya “tabiî mahkeme” ifadesi geçmemektedir. Maddesinde “kanunî hâkim güvencesi” adı altında düzenlenenşeyin, aslında “tabiî hâkim ilkesi” olduğu söylenebilir (GÖZLER, a.g.e.,sh.846). “Tabiî hâkim(olağan hâkim) ilkesi” yürütme ve hatta yasama organının yargılama faaliyetinemüdahalesini önlemeye yarar. Zirâ, mahkemenin olaydan önce kanunla kurulmasızorunluluğu, evvelâ yürütme organının mahkeme kurmasını yasaklamaktadır.
- Maddesi uyarınca da, itiraz hakkıilgililere tanınmıştır.
- Maddeye göre soruşturma aşamasında verilen hâkim kararı ile 9.
Yukarıdaaçıklandığı üzere, 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması HakkındaKanunun 1. Maddesiyle değiştirilen 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 11. Maddesininbirinci fıkrasının üçüncü cümlesindeki “… otuz gün içinde …” ibaresi iledördüncü cümlesindeki “… İlan süresi geçtikten sonra …” ibaresi, Anayasa’nın2., 13., 35. 6831sayılı Orman Kanunu’nun 7. Maddesine göre, devlet ormanları ile daha öncesınırlaması yapılmış olup da sınırlandırma sırasında orman olduğu halde ormansınırları dışında kalmış ormanların, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumlarına aitormanların ve özel ormanların orman kadastrosu ile bu ormanların içinde vebitişiğinde bulunan her çeşit taşınmazın ormanlarla müşterek sınırlarınıntayini ve tespiti ve 2. Madde (orman sayılan yerlerden orman sınırları dışına çıkarma)uygulamaları ile ilgili olarak kadastrosu kesinleşmiş yerlerde tespit edilenfenni hataların düzeltilmesi işleri orman kadastro komisyonları tarafındanyapılmakta; 9. Maddesine göre orman kadastro komisyonları kadastrosu yapılacakormanların sınırlarını, arazi üzerinde belirleyerek tutanağa bağlama vebelirlenen sınır noktalarını ölçerek haritalama işlemlerini yapma şeklindegerçekleştirmekte; 11. Maddesine göre ise, orman kadastro komisyonlarıtarafından orman sınırlarının tespitine yönelik yapılan söz konusu tutanak veharitalar askı suretiyle ilan edilmektedir. Ağır ceza mahkemelerinin görevine giren suçüstü halleri dışında, suç işlediği ileri sürülen askeri hakimler, yakalanamaz, üzerleri, konutları ve araçları aranamaz, sorguya çekilemezler. Ancak durum, derhal Millî Savunma Bakanlığına bildirilir. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında genel hükümlere göre doğrudan doğruya soruşturma ve kovuşturma yapılır.
D) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcılarının, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi raportörlerinin, ilgili Askeri Yüksek İdare Mahkemesi dairesi başkanı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı sıralı sicil üstleridir. B) Adli müşavirler, birlikte çalıştıkları müşavir yardımcılarının ve şube müdürlerinin birinci sicil üstüdür. Askeri hakimlerin rütbe terfii, rütbe kıdemliliği ve kademe ilerlemesi yapmalarını temin edecek yeterlilikleri sicil ile saptanır. E) Kendi hesabına hukuk fakültesini bitiren bayanlar ile aynı durumda olan (…) erkek vatandaşlardan istemde bulunanlar. C) Kıtada başarı göstermiş ve bir hukuk fakültesi bitirmiş bulunan yedek subaylardan askerlik görevleri sırasında istemde bulunanlar. Seri muhakeme usulü soruşturma evresi kurumu olarakdüzenlenmiştir ve usulün uygulanması Cumhuriyet savcısı tarafındanyürütülmektedir. (Elif Er, “Seri Muhakeme ve Basit Yargılama UsullerininÖzellikleri ve Ceza Muhakemesi Hukuku İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi”,Yaşar Hukuk Dergisi, 2021, C.3, S.1, s. 60.) Seri muhakeme usulü yönündenuyarlama yapılması halinde dosya soruşturma aşamasına geri döndürülmüşolacaktır.
Recent Comments